SOSYALİST FRAKSİYON KAVGASI: İŞTİRAKÇİ HİLMİ'NİN VAPURDA DARP EDİLMESİ

Türkiye Sosyalist Hareketleri Tarihine Katkı

Türkiye Sosyalist Fırkası lideri İştirakçi Hilmi’nin 66 numaralı Şirket-i Hayriye vapurunda İşçi Sosyalist Fırkası mensupları tarafından dövülmesine dair bir belge sunuyorum. İştirakçi Hilmi ve Türkiye Sosyalist Hareketleri üzerine kayda değer bir belge. 

Daha önce kullanılıp kullanılmadığını bilemiyorum ama tetkik ettiğim kadarıyla yayınlandığına dair bir kayıt bulamadım. 29 Ekim 1921 tarihinde İstanbul Polis Müdürü tarafından Dâhiliye Nezareti’ne sunulmuş. Darp olayını protesto eden Şirket-i Hayriye mensupları, Ser-memur Rıza Efendi’nin emriyle yolculardan bilet toplamayıp geçişleri serbest bırakmışlar. Grev yapmaya da niyetlenmişler ama Hilmi Bey’e saldıranların yakalanması üzerine protestolarını ve grev niyetlerini sonlandırmışlar. 

Belge Metni:

İSTANBUL
POLİS MÜDİRİYET-İ UMUMİYESİ
1. ŞUBESİ
ADED 5761

DÂHİLİYE NEZARET-İ CELİLESİNE

Maruz-ı Çâkerleridir

Dün akşam Boğaziçi’nden Köprü’ye son postayı icra eden altmışaltı numerolu vapurda bulunan “Türkiye Sosyalist Fırkası” reisi Hilmi Bey ile “İşçi Sosyalist Fırkası” mensûbîninden bazı zevat miyânelerinde fırka meselelerinden mütevellid ihtilaf-ı nazar dolayısıyla tahaddüs eden münazaa neticesinde Hilmi Bey’in darp edilmesinden müteessir olan Türkiye Sosyalist Fırkası’na mensup Şirket-i Hayriye müstahdemininin Ser-memur Rıza Efendi’nin emri üzerine bu [sabah] Köprü’ye muvasalat eden vapurlardan çıkan yolculardan bilet toplamaktan istinkâf eyledikleri ve bidâyeten tatil-i eşgâle dair [ittihaz] olunan tertibâtın Hilmi Bey’e tecavüz eylemekle maznun bulunan bazı eşhasın derdestlerinden sonra saha-i fi’ile îsâline [medar ettirilmeksizin] müstahdeminin vazifeleri başına avdetleriyle seyr u seferlerin temin edilmiş olduğu arz olunur. Ol babda emr u ferman hazret-i veliyyülemrindir. 29 Teşrin-i Evvel sene 337 [29 Ekim 1921]

Fahrî Yâverân-ı Hazret-i Şehriyârîden
Polis Müdir-i Umûmîsi
Miralay

[İmza]

[Belgenin tahribinden dolayı okunamayan yerleri siyak u sibak üzere tahminen doldurulmuştur]