Sinan ÇULUK
Osmanlının son devirlerinde alfabe değişikliği sıkça dile getirilmiştir. Arap Harfli Türk Elifbasının ıslahı düşüncesiyle, kelimedeki her harfin ayrı ayrı yazılmasına yönelik bir alfabe denemesi. Huruf-ı munfasıla veya Enveri Yazı adı da verilmiştir. Şair-i azam denilen Abdülhak Hamid [Tarhan] bu yazının propagandasına soyunmuş.
Malumdur ki bir insan mübtedi olmadıkça müntehi olamaz. Her
nevi talim ve terbiyye ise evvel emirde ve daima mübtediler içündir. Terakki,
tekâmül, teâlî bunlarda birden bire tezâhür edemeyüp tedrîc ile, i‘tidâl ile,
ta‘dîl ile ve mürûr-ı zaman ile izahları? mevcûdiyyet edebilen hasîsalardandır. Bendeniz
lisân mübâhaselerinde behredâr ve şimden sonra bu muaddel hurûfu ile yazı
yazmakda sahib-i iktidâr olmamakla beraber inşâ ve imlâca uğranılmakda olan
müşkîlâtı gördiğim ve bildiğim içün bu yazı elifbânın tahrîr ve kıraati teshîl
ideceğine ve bu sâyede okuyup yazmayı öğrenenler çoğalacağından beşeriyyet içün
çaresiz değilken müzmin ve müdhiş, ihtiyârî, bir âmây-ı târî olan perde-i
cehâletin uyûn-ı idrâk-i Etrâkimizden bir gün çekileceğine kâ’il belki de kâni‘
bulunmak isteyorum.
Hatta dimek isteyorum ki huruf-i mevcûdemizde yazılan
eserleri bu yazı hurufu öğrendikden sonra daha kolay okumak mümkün olacakdır. Mübtedi
evvela bunu tahsil ederse diğerini teallümde daha az müşkilat çeker.
Bu günki tarz-ı tahrîrimizde, imlâmızda tesâdüf oluna gelen
suubetlere mebnî Türkçe okuyup yazmakdan meftûren feragat eden bir Fıransızın
geçen gün bu yeni Elifbâyı beş altı dakîka zarfında tedkîk ile –İnşallah çabuk
öğreneceğim- ibaresini yazıvirmiş olduğunu tahattur etdikçe Islah-ı Hurûf
Cemiyeti’nin bu hususda masruf olan himmetini takdir etmemek bence mümkün
değildir. Takdir haddim değilse tebrik ederim.
Abdülhak Hâmid
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder