14 Ekim 2022 Cuma

SUÇLU SUÇSUZ DEMEDEN KATLEDİLEN CELALİ ZANLILARI

 III. Mehmed devrinde Celali takibinde olan Vezir Hafız Ahmed Paşa’nın mektubundan sadrazamın özetleyip padişaha sunduğu belgeyi okuyunca irkiliyorsunuz. Bu mektup Hamit İli (Isparta) civarından yazılmış. Oralarda gerçekten devlete silahlı isyan eden Celalilerle mücadele edilirken hapishaneler dolmuş taşmış. O sırada padişahtan “şer’le haklarından gelinsin” emri gelmiş. Yani bunlar kadı mahkemesi önüne çıkarılsın, duruşmaları görülsün, sonra haklarından gelinsin deniliyor. Paşa da cevap veriyor:


-Herkes bunların asi olduğunu bilir. Şahitli, ispatlı duruşma mümkün değildir. Bunların arasında iki bin adam katledildi.

“Siyaset ferman olunmuş ise” dediği padişahların yetkisinde olan idam emirleri. Aksine padişah siyaset istememiş, mahkemeye çıkarın diyor. Hafız Ahmed Paşa padişahı siyasete zorluyor. Bu talebi de padişaha sunmuşlar, o da artık ne kadar bunaldıysa “yazdığınız gibi uygulayın” cevabını vermiş. Ne kadar masumun arada güme gittiğini kim bilecek de yazacak.

Tarih böyle bir şey işte. Sicill-i Osmani'ye göre bu adamın sesi de çok güzelmiş. Halk Ahmed Paşa'nın Kuran okumasını dinlemeye meraklıymış. Fatih'te bir camii var, hayrat sahibi de üstelik.

Belge Metni:

Anadolu muhafazasında olan Vezir Ahmed Paşa kulları bu kullarına gönderdiği mektuptur.

Vilayet-i Anadolu’da bazı zalemenin haklarından gelinmekle reaya ve beraya bir mertebe âsude olup saadetlü padişahımıza hayır dualar ederler ki tabir olunmaz. Min bad dahi hizmet-i fukarada bezl-i makdur olunmak mukarrerdir. Lakin kal’ada mahbus olan zaleme haklarında emr-i şerif gelüp şer’le haklarından gelinsin diye [ferman] olunmuş. Bu zaleme mabeyninde (arasında) iki bin adam katlolunduğuna şüphe yoktur. Herkes bilür amma yüzlerine gelüp kan isbatı mümkün değildür. Siyaset ferman olunmuş ise emir padişahımındır.

III. Mehmed’in el yazısıyla cevabı:
Vech-i meşruh üzere amel olunsun ve Hamid iline gitmek istemiş, gitsün.


Hiç yorum yok: