11 Mayıs 2020 Pazartesi

PATLICAN YANGINLARI

SALT ARŞİV’de bulunan, İstanbul Vilayeti İtfaiye Müdürü İhsan Değer’in F.F. Tülbentçi’ye yazdığı bir mektubun ekinde, İstanbul’da 1925 ile 1946 arasında vuku bulan büyük yangınların listesi verilmiş.
O zamanların ahşap evlerden ibaret İstanbul’unda en ufak bir kıvılcımdan yüzlerce evin yanması kaçınılmaz bir kader gibi algılanıyordu. Buna rağmen yanan evlerin yerine yine ısrarla ahşaptan mahalleler inşa ediliyor bir süre sonra onlar da yanıyordu. Patlıcan mevsimi eski İstanbulluların korkulu rüyasıydı. Patlıcan közlerken, yağda kızartırken en küçük bir dikkatsizlikle koskoca mahalleler küle dönüyordu.
Sadece Osmanlı devrinde değil, bu ahşap mimariyi devralan Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde de patlıcan yangınları oldukça hasara yol açmıştı. 34 evin yandığı 4 Ağustos 1934 Maltepe ve 31 evin yandığı10 Temmuz 1943 Küçükpazar yangınlarının patlıcandan çıkışı gazetelerde ayrıntılı bir şekilde tasvir edilmiş. Bir de 27 Haziran 1934’te Beşiktaş-Muradiye’de Ferhunde Hanım’ın ahşap evinde ortaya çıkan yılanı benzinle yakmaya kalkışırken koskoca mahalleyi imha etmesinin hikâyesi var ki diyecek söz bulamadım doğrusu.
Abdurrahman Kılıç patlıcan yangınlarını bir makalede ele almış. Şimdilerde biraz restore edildikten sonra yüzü gözü açılıp hoş bir şeye benzeyen ahşap evleri görünce iç geçirip, ayılıp bayılıyoruz ama zamanında kazın ayağı hiç de öyle değildi. Gazete kupürleriyle birlikte okumanız için derlediğim malzemeyi sunuyorum.






Hiç yorum yok: