17 Ekim 2016 Pazartesi

SALINCAK, DOLAP, SAZ, ÇÖĞÜR, ÇEŞTE YASAKTIR

Şu belge bir ibret belgesi. Haziran-Temmuz 1663’te Bursa kadısına gönderilen fermanın defter kaydı. Ramazan bayramında bayram yerleri kurulmuş salıncak, beşik, dolap gibi lunapark araçları yanında saz çalıp eğlenen halkı birileri İstanbul’a gammazlamış. Meğer böyle eğlenceler İstanbul’da da yasakmış. Beylerimiz her şekilde eğlenirken halka Ramazan Bayramında bile eğlenceyi çok görmüşler. Bu gibi iç karartıcı, kasvetli bir dünya tasavvuru ile yanıp tutuşan zümreler her devirde var. Çoğunlukla bunları kimse iplememiş ama işte bazen de böyle ferman çıkartabilmişler. Osmanlı özlemi çekenlerin büyük bir kısmının bunlardan habersiz olduğuna eminim.

Belge:

BURSA MOLASINA VE AĞASINA VE KETHÜDA YERİNE VE YENİÇERİ SERDARINA HÜKÜM Kİ ; 

Bursa mollasına ve ağasına ve kethüda yerine ve yeniçeri serdarına hüküm:
1 - Hâliya Asitane-i saadetimde hayli zamandan beri iyd [bayram] günlerinde salıncak ve dolab ve beşik ve bunun emsâli şeyler bi'l külliye ref' olmuşken ve sâir yerlerde dahi bu makule şeylere bir vechile izin 
2 - ve ruhsat yoğiken Mahruse-i Bursa'da iyd günlerinde salıncaklar ve dolaplar ve beşik ve bunun emsali şeyler ve çöğür ve çeşte ve enva’i saz ile dernek ve cemiyet ve nice fesad 
3 – eyledikleri istima olmağla imdi bu makule şeylerden fermanım üzre Asitane-i Saadetim pak olmağla min ba’d Bursa’da dahi iyd günlerinde salıncak ve dolap ve beşik ve bunun emsali
4 – lu’ba [oyuna, eğlenceye] müteallik bir şey ettirmeyip ve çöğür ve çeşte ve bilcümle saza müteallik dahi asla bir kimesneye saz çaldırmayıp ve ol bahane ile dernek ve cemiyet ve fesad ettirmeyesin
5 – şöyleki bundan sonra bayram gününde salıncak ve dolap kurulduğu ve bu men’ olunan bir şey bulunduğu istima’ olunur ise sen ki kadısın mes’ul ve mu’ateb olursun ve siz ki 
6 – Bursa ağası ve kethüda yeri ve yeniçeri serdarısın hakkınızdan gelinmek mukarrerdir. Vech-i meşruh üzre amel eylemeniz babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur deyu şurutuyla yazılmıştır.
Fi Evahir-i Za sene 1073


Hiç yorum yok: