ŞIPKA RUS MANASTIRI

93 Harbinde Şıpka Geçidi Osmanlı-Rus orduları arasında çok kanlı savaşlara sahne oldu. Rusların, burada ölen Osmanlı-Rus askerlerinin hatırasına büyük bir mezarlık yapılması önerisi Berlin Kongresinde iki taraftan da kabul edildi. Osmanlı ve Rus askerlerini anmak için yola çıkıldı ama karmaşık bir süreç sonunda ortaya bir manastır çıktı. Hem de her adımı ile Rusların Bulgaristan'daki varlığını hissettiren, Bulgarların Osmanlıya isyanlarına istinat teşkil eden bir yapı olarak gelişti. Bütün safhaları merak edenler Bekir Kütükoğlu Armağanı’nda yer alan Mahir Aydın'ın “Şıpka’da Rus Manastırı” isimli makalesinden tafsilatlı malumat edinebilirler.

Ben sadece Ayastefanos’taki Rus abidesi olarak bildiğimiz ve Birinci Dünya Savaşı başlangıcında imha edilen bina için de manastır olarak değil oralarda ölen Rus askerlerinin kemiklerini toplayacak bir mezarlık ve onların hatırasına bir abide inşa edilmek üzere anlaşıldığını söyleyeyim. Rusların bu şekilde gösterişli ve meydan okuyan manastırları inşa etmelerinde arayıp buldukları şey manevi huzurdan ziyade askeri stratejilerine dayanak noktası olmasıdır. Üstelik Bulgaristan henüz Osmanlıdan bağımsızlığını kazanmadan yapılan bu manastırın soğan kubbeleri üzerindeki hilal üzerinde yükselen haçlar büyük tepki toplamasına, Osmanlı tarafından protesto edilmesine rağmen değiştirilmesinde başarılı olunamamıştır. Bu şeklini gösteren gravürden ayrıntıları da fotoğraflarda görebilirsiniz. Bugünkü resimlerine baktığımda bu hilalin mevcut olmadığını gördüm ancak ne zaman kaldırıldığına dair bir tespitte bulunamadım. Manastırı günümüzde gravürün görüş açısından görebilmek etrafında büyüyen ağaçlar yüzünden imkansız hale gelmiştir ve bu yönüyle de belgesel değeri vardır.