Mehmed Fehmi Efendi’nin 1340 senesinde basılmış “Din-i İslam’ın Esasları” isimli eserinde bir bahse rastladım. Müellifinin kimliği hakkında bir bilgim yok, kısa süreli aramada bir şey bulamadım. Acaba 1920-1950 yılları arasında 30 yıl Bursa milletvekili olan, ilk Umur-ı Şer'iyye ve Evkaf Vekilimiz Mehmed Fehmi [Gerçeker] Efendi'nin bir eseri olabilir mi? 1340 tarihi muhtemelen Rumi tarihtir ve 1924-25 yıllarına geliyor. Cumhuriyetin ilk yılları ve devrimlerin peşpeşe geldiği zaman diliminde, matbuat üzerinde sıkı bir denetim varken gözden kaçması imkânsız bazı ibareler kitapta mevcut.
İdame-i Milliye Esasatı başlığı altında alkolün yasaklanmasından, mebusların değil milletin ekseriyetinin itibara alınmasından, milletin sürekliliğini sağlayamayan ilimlerin dinlerin sanatlar ve kanunların batıllığından bahseden umdeler geliştirmiş.
Sıraladığı hususların maddeleri anayasa hükmünde. Son madde olan “Yedinci Esas” haliyle bu maddelere aykırı kanun çıkarılamayacağını vurguluyor. Eğer çıkarılırsa bu kanunlara itaat edenlerin millete ihanet etmiş sayılacaklarını kaydediyor. "Vatana ihanet" yerine "millete ihanet" kavramını ikame etmiş. O devirde bu isyankar kitap gözden kaçmadıysa muhakkak İstiklal Mahkemeleri’nde yargılanmayı gerektirecek bir üslubu ve ruhu içeriyor. Yargılandı da biz mi rastlayamadık, yoksa o devirde böyle başka keskin muhalif yayınlar da mevcut mu? Kitaplarından ve düşüncelerinden dolayı mahkemeye sevkedilenlerde başka hususiyetler mi gizliydi. Beni bir merak aldı şimdi…
Yedinci Esas: İdame-i Milliye Esâsâtı’na muhalif olan kanunlara itaat edenler millete hıyanet etmiş olurlar. Çünkü bu yoldaki kanunlar milletin düşmanları taraflarından tertip edilmiş sayılırlar.Din-i İslam’ın esasları insanların refah ve saadetleridir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder