Konya’da vergiden muaf ilan edilen bazılarının avarız vergisine bağlı emlak ve arazilerinden hisselerine göre vergi alınacağının fermanda zikredilmesini talep ediyorlar. Bu durumda emlak ve arazisi olmayanlara bir şey denilmese de “ağaca çıksa pabucu yerde kalmaz adam” şeklinde güzel bir atasözü ile nitelenen emlak ve arazi sahibi “uyanık” tiplerin de avarız vergilerini ödemek istemeyeceklerinden muhalefetlerini engellemek için bu fermanın tashih edilmesini istiyorlar.
Avarız vergisi bir bölge için toptan tarh edilirdi. Belirlenen miktar hane sayısına bölünür ve tahsil edilecek avarız vergisi tespit edilirdi. Bazı hanelerin firarı, evini barkını terketmesi ile bunların hisseleri de kalan diğer hanelerin sırtına bindirilirdi. Haliyle o bölge ahalisi kendi aleyhlerine olacak bu gibi firar hadiselerinden çok çekinirler ve kaçan ailelerin geri getirilmesi için arzuhal üstüne arzuhal yazarlardı.
Netice olarak Şeyh Galib Dede ve Mevlanazade Hüseyin Efendi bölgelerinin huzurunu kaçırmamak ve toplumsal bir fayda sağlamak için aracılık yapmışlar, takdire şayandır. Bu da gösteriyor ki eski şeyhler de devlet ve bürokratları ile teması ihmal etmezlermiş.
Belge Metni:
Devletlü Efendim
Mevlanazade Seyyid Hüseyin Efendi ve Şeyh Galib Efendi dâîleri şu fermanı getürüp sonradan muâfâna dahil olanların yedlerinde olan avarıza bağlu emlak ve arazilerinden hisse-i tekâlifleri alınsun tabiri derc buyurulsun zira caizdir ki mahalle-i Mevlânâ’da sakin ve ağaca çıksa pabucu yerde kalmaz adam dahi buluna. Madem ki yedinde tekalif icab eder emlak ve arazi bulunmaya bir şey vermek iktiza etmez iken hilafgîrler fermanda tasrih olunmadığından münazaaya vesile ederler deyu rica ediyorlar. İstidaları muvafık-ı şurut olduğu suretde emr-i mezkûrun ol vechile tebdiline himmetleri mütemennadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder