6 Eylül 2015 Pazar

ADALET ÇELEBİOĞLU

Muallim Cevdet’in Osmanlı Arşivi’ndeki tasnif heyetinin iki hanım görevlisinden biridir. Diğer hanım görevli Ratibe Hanım hakkında çok az bilgimiz vardır. Adalet Hanım, Rumi 1324-Miladi 1908 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Babası, şehit Bahriye Yüzbaşılarından Hasan Hamdi Efendi’dir. Babasının şehadeti etkili olmuş mudur bilinmez ama Şark Orta Mektebi’nin sekizinci sınıfından çıktıktan sonra okumaya devam edememiştir. Beşiktaş’ta Hasan Paşa Deresi Sokağında oturuyorken 9.Şubat.1933’te Muallim Cevdet Bey’in tasnif heyetinde kâtibe olarak göreve başlamıştır. Osman Ergin’in “Muallim Cevdet’in Hayatı, Eserleri ve Kütüphanesi” eserinde öve öve yere göğe sığdıramadığı bu hanım, o tarihte Türkiye’de siyakat okuyabilen tek hanımdır. Uzun yıllar Osmanlı Arşivi’nde çalıştıktan sonra emekli olmuştur. 94-95 yaşında vefat ettiğine dair bilgiler vardır.

Ne var ki Muallim Cevdet yadigârı bu emektar arşivciyi sağlığında bizim nesil arşivciler tanımak şerefine nail olamadı. Adalet Hanım, doksanların başında bir gün arşive gelir. Osmanlı Arşivi’nin yeniden yapılanma zamanlarında gündemde olduğu günlerdir. O günlerde doksanına merdiven dayamış bu hanımefendi, yıllarını verdiği kurumun gelişimini bizzat gözleriyle görmek istemiş olmalıdır. O zamanlar görevli genel müdür yardımcısının odasına çıkarırlar izzet-i ikramda bulunduktan sonra gönderirler. Ne bir şube müdürü, ne bir personel ile tanıştırdılar, ne de daireyi, depoları, araştırma salonunu gezdirdiler. Sanki bizlerden kaçırdılar. Ben o zamanki idarecilerin yerine olsaydım işi gücü tatil eder, araştırma salonundaki araştırmacılar dâhil olmak üzere hemen bir toplantı tertipler, Adalet Hanımı gücü yettiğince konuşturur ve video kaydını yapardım. Ne yazık ki bu fırsatı kaçırdık.

Ben çok zaman sonra arşive geldiğinden haberdar oldum. Vefatından bile arşivde kimsenin haberi olmadı. Yıllardır arıyorum, mezarını bile bulamıyorum. İnternet taramalarımda Tire’de defnedildiğine dair bilgiler karşıma çıktı. Tire’li arkadaşlardan araştırma yaptırdık, Adalet Hanım’ın burada defnedildiğine dair bir ize rastlayamadık.

Belki de bu yazıyı okuyanlardan bir iz, bir ipucu bulabiliriz de vefasızlığımızı telafi etmeye imkânımız olur.

Ekteki fotoğraf Muallim Cevdet Tasnif Heyeti'nden günümüze kalan tek fotoğraftır. Yakınlarda kaybettiğimiz Atilla Çetin tarafından yayınlanmıştır. Bu fotoğraftaki hanım Adalet Çelebioğlu hanımefendidir.


Hiç yorum yok: