17 Mart 2015 Salı

SADRAZAM KAMİL PAŞA’NIN EVRAK TASHİHİ


Osmanlı bürokrasisinin zirvesi Babıali kalemlerinin çalışmasıyla ilgili örnek bir belge sunuyorum. Burada metin önemli olmadığından çevirisini vermeyeceğim ancak üzerindeki kalem tashihine dikkatinizi çekeceğim. Bu belge Sadaret’in bir birimi olan “Eyalât-ı Mümtaze ve Muhtâre Kalemi”nde Hariciye Nezareti’ne gönderilmek üzere hazırlanmış. Burası İbnülemin Mahmud Kemal İnal’ın müdürü olduğu kalemdir. Kendisi bu tarihlerde Yıldız Evrakı’nın tasnifi ile meşgul olmalıdır. Muhtemelen bu belgeyi görmediğinden falsosunda kusuru yoktur. Osmanlı bürokrasisi Tanzimattan sonra aldığı şekil ve kurallara göre gönderilecek bir evrakı önce müsevvitlere (müsveddeciler) yazdırır, kalem şefinin tashihinden sonra “aynen kayıt defterine” geçirilen bu yazı oradaki haliyle mübeyyiz (temize çeken, beyaza çeken) tarafından antetli kağıda yazılarak ilgili nazır veya sadrazamın isimliği açıldıktan sonra imzaya çıkarılırdı. Buradaki yazı da aynı aşamalardan geçmiş ve bu tarihteki sadrazam Kıbrıslı Kamil Paşa’nın önüne gelmiş. Ancak mübeyyizin dikkati dağılmış olmalı ki yazısında hiç kimsenin yapmayacağı bir hata yapmış. Nakidin çoğulu olan “nukud” kelimesini “dal” harfi yerine “tı” ile “nukut” şeklinde yazmış. Bu hata tabii ki yılların devlet adamı ve kitabetin kurdu Kamil Paşa’nın gözünden kaçmamış. Paşa her yazıya baştan savma imza atmıyormuş ki buradaki fahiş imla hatasının tashihini de yaparak kalemine iade etmiş.


Hiç yorum yok: