ELÇİ DAVİD UNGNAD

Avusturya İmparatoru I. Maximilian’ın elçi olarak 1573’de İstanbul’a Sultan İkinci Selim nezdine gönderdiği David Ungnad, Grekçe, Latince, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Çekce, Hırvatça, Macarca biliyormuş. Sefaret heyetinin Protestan vaizi olan Stephan Gerlach bu seyahate dair müşahadelerini yazdığı kitaba “Türkiye Günlüğü” ismini vermiş. Torunu tarafından da 100 yıl sonra 1674’de kitap olarak bastırılmış. Tam 333 yıl sonra 2007’de Kemal Beydilli hocamız editörlüğünde Türkis Noyan çevirisi olarak Kitap Yayınevi tarafından basılmış.

Şimdi bu tarihleri zikrediyoruz ki ne kadar meraklı bir millet olduğumuzu anlayalım! Yahu adama alt tarafı Protestan vaizi dersin ama geçtiği yolları, kaldığı İstanbul’u olduğu gibi anlatmış. İnsan bu adam bizim hakkımızda ne demiş diye merak eder. O tarihlerin sivil Türkiye’sini anlatan ve o zamanlardan kalan doğru dürüst bir kitabımız yok. Hani Çin yıllıklarından eski Türk tarih ve ananelerini çıkardığımız gibi bu seyahatnamelerden de kendimizi öğreneceğiz.

İşte yazar Gerlach’ın maiyetinde bulunduğu elçi Ungnad’ın Osmanlı Arşivi’nde bulduğum muhtemelen elinden çıkma bir belgedeki yazı da Türkçe...  En azından “Elçi-i Muhibbiniz David Ungnad” ibareli imzasını kendi atmıştır. Yoksa bildiği lisanlara Türkçe’yi de ilave etmek gerekiyor mu? Ungnad'ın Reisülküttab’a yazdığı bir yazı olduğunu düşündüğüm bu mektubun görüntüsünü ve çevriyazısını yayınlıyorum.

METİN:

Cemaat-i Yeniçeriyan-ı Budun / Ali Cafer, yazıla 3
Bölük 24/ Yeniçeriyan-ı Budun / Murad Ahmed, yazıla 5
Mustafa Emirşah / Der-Liva-i İzvornik, yazıla
Cemaat 2 an-Yeniçeriyan-ı Budun / Süleyman Bosna 5, yazıla
Gönüllüyan-ı Budun / Sefer Mustafa, Bölük 26, yazıla

Lutf idüp Efendi hazretleri bunları böyle yazıla, zira kim bunlara gadrolup eğer öyle çıkacak olursa baki ve’d-dua

Elçi-i Muhibbiniz David
UNGNAD