9 Temmuz 2014 Çarşamba

BEKİRAĞA BÖLÜĞÜ ve AHMET HAMDİ TANYELİ


Sinan ÇULUK

Bu fotoğrafta İstanbul Üniversitesi merkez kampüsü görülmektedir. Günümüzün rektörlük binası o vakitlerin Seraskerlik binasıdır. Önündeki geniş ağaçsız bahçede askerler zaman zaman talim yaparlar. Rektörlüğün arkasındaki binalar da kışla binalarıdır. Beyazıt Kulesi'nin sağ arka tarafında yer alan Bekir Ağa Bölüğü, İkinci Abdülhamid, İkinci Meşrutiyet ve Mütareke dönemlerinde siyasi ve askeri tutukluların kapatıldığı meşhur tutukevidir. Günümüzün İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi binasının yerinde bu tutukevi bulunuyordu. O günlerin Silivri Cezaevi denmeye layıktır. Bir önceki yönetimin önde gelen en sivri isimleri sonra gelenler tarafından buraya kapatılmışlardır. Abdülhamid dönemindeki yöneticisi Bekir Ağa'nın adıyla ünlenmiştir. Bekir Ağa'nın kim olduğu pek bilinmez ve küçümsenir ama Arşiv camiası ve sahaf dünyası için önemli bir isim olan Ahmed Hamdi Tanyeli'nin babası, büyük sosyologlarımızdan Ayda Yörükan'ın dedesidir. Mithat Sertoğlu, Arşiv'e ilk intisap ettiği yıllarda Ahmed Hamdi Tanyeli'den büyük feyz aldığını belirtir. Yaklaşık sekiz bin mühür klişesini ezbere bildiğini ve mühürlerin kime ait olduklarını büyük bir isabetle tayin ettiğini de vurgular. Şimdiki zamanlarda Arşiv'de karşımıza çıkan eski tasniflerdeki tarihsiz belgelerin tarihlerinin tespiti ve mühürlerin çoğunun okunuşu ona aittir. Bazılarında evrakın üzerine, girift ve çoğu Farsça mühürlerin metinlerini kendi eliyle yazıp "A.T" diye parafını atmıştır...Diğer bir eski uzman da vardır ki kızlık soyadı ile "Türe" iken evlenince "Çelebioğlu" olan Adalet Hanım'dır. Muallim Cevdet'in biricik talebesi olan Adalet Hanım da bazı belgelere "A.T" parafını attığından karıştırılmamalıdır.

Hiç yorum yok: