Sinan ÇULUK
Sultan Üçüncü Selim'in annesi Mihrişah Valide Sultan benim
pek beğendiğim valide sultanlardandır. Devletin siyasetine müdahale ettiğine
dair pek bir işaret yoktur. Günümüze intikal eden el yazısıyla çeşitli mektuplarında
merhametli ve hayırsever bir kadın olduğu açıkça bellidir. Osmanlı ülkesinde ve
bilhassa İstanbul'da çeşitli hayır eserleri yaptırmıştır. Halen bunların
çoğundan istifade etmekteyiz. İstanbul'un yıllarca suyunu sağlayan Valide
Bentleri onun hayırseverliğinin bir eseridir. Eyüp Sultan'da türbesinin
bulunduğu yerdeki imareti İstanbul'un halen açık, faaliyetini sürdüren tek
imaretidir. Sultan Selim de annesini çok sever, onun bir dediğini iki etmemeğe
dikkat ederdi. Askeri modernleşmeyi hedefleyen Sultan Selim günümüze intikal
etmeyen Humbarahane Kışlası'nı 1792 senesinde Hasköy'de inşa ettirmişti. Bu
kışlanın ortasındaki camiyi de annesi inşa ettirdi.
Günümüzde Halıcıoğlu'nda Haliç Köprüsü seviyesinin
altında kalan, köprüden minareleri bile zorlukla farkedilen Humbarahane Camii
Mihrişah Valide Sultan'ın inşa ettirdiği bir camidir. O devrin anlayışında iki
veya daha fazla minareli camilere "Selatin Camii" adı verilir,
sultanların dışında kimse iki minareli cami yaptıramazdı. Eyüp Sultan Camii'ni yeniden inşa ettiren
Üçüncü Selim'in çifte minareli camiini gören Mihrişah Valide Sultan oğluna
nazlanarak "bütün validelerin camileri iki minareli, senin camiin de çift
minareli, gıpta ediyorum, benimki tek
minareli ben de iki minare isterim" diye tutturmuş. O sıralarda hasta olan
ve nöbet gelen valide sultanın hatırını hiç kıramayan padişah anasına
"kethüdana yaz da camiine bir minare eklesin" demiş. Osmanlı
nezaketinin düzeyi bu belgede de kendini gösteriyor. Osmanlı protokolünde bir
numara olan Valide Sultan oğluna "ben utanırım, sen yaz da yaptırsın"
şeklinde şimdilerde akla hayale gelmeyecek bir cevap veriyor. Bunun üzerine
Üçüncü Selim de bu mektubu annesinin kethüdasına gönderiyor ve annesini mutlu
edecek haberin kethüdası dilinden verilmesini istiyor ki daha çok memnun
olacağını düşünüyor.
Bu anneler gününde hepsinin ruhu şadolsun.
METİN:
Hüve
Ağa
Fe-lillahi’l-hamd buraya gele
valideme nabet [nöbet] gelmeyor. Lakin merakdan bazı kere ah of ideyor. Lakin
inşallah böyle kalur ise külliyen sıhhati dahi Hüda’dan me’mulümdür. Bizim
camie karşu olmağla ahşam bana dedi ki senin
camiine gıpta idem vesair valideler dahi iki minarelidir. Benim Hasköy’deki
camiime ah bir minare dahi yapılsa dedi. Ben de kethüdanıza yazın da yaptırır dedim. Yok ben hicab ederim sen yaz yaptırsın. Yaptırır ise pek hazz iderim
deyu söyledi. Ben de olsun sabah yazayım
yaptırsun dedim. Hasılı Humbarahane Camii'ne bir minare dahi yapılmak arzu
ideyor. Sen valideme yazasın ki şevketlü
efendimiz tenbih eyledi sizin Humbarahane[de]ki camie bir minare dahi
ısmarladım deyu yazasın hazz ider.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder