12 Nisan 2014 Cumartesi

KABE TASVİRLİ ÇİNİ PANONUN HATIRLATTIKLARI

 Sinan ÇULUK


İstanbul Rüstem Paşa Camii'in son cemaat yerinde Kabe'yi tasvir eden bir çini pano bulunur. Bu panoda, Kabe içinde Hanefi, Şafii, Maliki, Hanbeli olarak dört mezhebin günümüzde yerinde bulunmayan makamlarının tasvirleri de mevcuttur.

İran Şahı Nadir Şah, Sultan Birinci Mahmud ile olan barış görüşmelerinde İranlıların artık “Tevella, Teberra ve Takiyye”de bulunmayacaklarını taahhüt etmiş ve buna mukabil Kabe içine bir de “Makam-ı Caferi” ilave edilmesini rica etmişti. Bu rica kabul edilmedi ve ülkesindeki karışıklıkların ardından Nadir Şah öldürüldü. Ölümünden sonra “Tevella, Teberra ve Takiyye” Şia uleması tarafından yeniden uygulanmaya başlandı. Osmanlı Devleti ile İran arasında mezhepleri de birbirine yakınlaştıracak en önemli barış görüşmesi böylece sonuçsuz kaldı.

Kabe’ye Caferi mezhebinin makamı da eklenebilseydi, günümüze kadar uzayan etkileri ile iki ülke arasındaki ilişkiler çok farklı olabilirdi.

Şimdilerde o devirler için iki ülkenin dostluğunu bile etkileyen bu makamlar mevcut değil ve hiç de eksiklikleri hissedilmiyor. O devirde Caferi makamına izin verilseydi, şimdilerde yerinde yeller esiyor olacak, Kabe ve İslam Dini de bundan bir zarar görmeyecekti. Yazık oldu, tarihi bir fırsat kaçtı.

Çini panoyu yaptıran şahsın künyesi şöyledir. “Sahibuhu Etmekçizade Mehemmed Beşe. Sene seb’in ve elf.” [1070-1669/1670 ]


Hiç yorum yok: