AYASOFYA CAMİLERİ

Sinan ÇULUK

Doğu Roma İmparatorluğu topraklarını tevarüs eden Devlet-i Aliyye fethettiği bölgelerde mevcut kiliselerin müsait olanlarından bazılarını camiye çevirmiştir. Cemaati olmayan veya ortodoks cemaatten satın alınan bazı kiliseler camiye çevrilirken isimleri de değiştirilmiştir. Bu durumun tek istisnai ismi Ayasofya’dır. İstanbul’da Büyük ve Küçük Ayasofya, Trabzon, Selanik, İznik ve Lefkoşa’da mevcut Ayasofya Camileri isimleri Bizans’tan Osmanlıya, Osmanlı döneminden de günümüze kaldı. Camilerin adının değiştirilmeden bırakılmasının nedeni ne olabilir? Batı dünyası için herhalde bir meydan okuma sözkonusu olmalı. Ayasofya Camileri durdukları yerde batı dünyasına “sizin Ayasofya’larınız şimdi Hak Dine mabed oldu” nidasını haykırıyor.

Kıbrıs’daki Türk vakıfları İngiliz döneminde geri verilince, Lefkoşa’daki Ayasofya Camii’ne Kıbrıs’ın fethindeki padişah Sultan İkinci Selim’e izafetle Selimiye ismi verildi. Bu husus o devirde Kıbrıs’ta bir takım tartışmaları da beraberinde getirmiştir.