2 Ekim 2013 Çarşamba

MİLLETİN VE LİSANIN ADI


Sinan ÇULUK
Celal Nuri [İLERİ] nin bana ilginç gelen Türkçemiz adlı eserinden bir bahis ve mündericatı.

MİLLETİN VE LİSANIN ADI
Nedir? Bu da takarrür etmemiştir. Millet-i İslamiye, Millet-i Ahmediye, Ümmet-i Muhammediye… ilh. gibi kelimât birer medlûl-i fennî değildir. Türkler, Türk’ü kaba telakki ettiklerinden bu unvan ile kendilerini nadiren kast ederlerdi. Lakin ilmî ve tarihî bir adları olmak lazımdır. Fikrimce milletimizin adı –Şimal ve Şark Türkleri yani muhtelif Tatar kabâili ve Çağatâîlerden tefrîkımız için- (Osmanlı Türkü) veya (Garp Türkü)dür. Şu ikinci lakabı –gayr-i me’nus olmakla beraber- diğerine tercih ederim. Çünkü aynı lisanı mütekellim Türkler tâbi‘iyyetten ayrıldıklarından veya asla tâbi‘iyyet-i Osmaniye’ye girmediklerinden –Kırımlılar, Şirvanlılar, ilh. gibi- Osmanlı sıfatı onlara şamil olamaz. (Garp Türkü) ıstılahı daha fennî ve kat‘îdir. Lisana gelince, o da sadecede Osmanlıca değildir, Türkçe’dir. Şimal ve Şark Türkçesi’nden tefrîkı için (Osmanlı Türkçesi) veya daha doğrusu (Garp Türkçesi) denebilir. Süleyman Paşa, Ekrem Bey’e olan bir mektubunda dediği gibi lisan Türkçe’dir, Osmanlıca değildir. Devlet-i Selçukiye devam etse ve Saltanat-ı Osmaniye teşekkül etmese ona (Selçukça) mı diyecek idik? Muallim Naci Efendi’nin taassubunu tarihen nâ-makul görürüm. Edebiyat-ı Osmaniye, Sarf u Nahv-i Osmanî, Lugat-i Osmaniye, Elifbâ-yı Osmanî, ilâ ahirihi, terkipleri -tarihçe- ne kadar galattır.

Celal Nuri [İleri], Türkçemiz, İstanbul 1917, s. 44.
  • İÇİNDEKİLER

  • 8-İstikbalde Lisan Sadeleşecek mi Sadeleşmeyecek mi?
  • 16-Türkçemiz Gayr-i Tabii Bir Lisan İmiş!
  • 24-Milliyet ve Türkçemiz.
  • 28-Esperanto Lisanı ve Türkçemiz.
  • 35-Devletin Adı.
  • 44-Milletin ve Lisanın Adı
  • 45-Osmanlı Türkçesi Hangi Lisan-ı Aileye Mensuptur?
  • 51-Firdevsî-i….., Brusevî veya Ankaravî.
  • 53-Türkçemiz Tekamülünün Hangi Safhasındadır?
  • 59-Türkçemiz ve Tabaatın Memleketimizi Geç Teşrifi.
  • 61-Türkçemiz ve Fikriyat.
  • 76-Zeyl-Bibliyografya.
  • 78-Türkçemizin Fazlası, Eksiği, Ittıradsızlığı, Udebanın Vazifesi
  • 87-Üslûb-ı Âfil, Üslûb-ı Hâzır, Üslûb-ı Âtî.
  • 94-Gazeteci Dili.
  • 100-Edebiyat İlmi.
  • 105-Türkçemizin Havâic-i Sarfiyye, Nahviyye, Beyâniyye ve Bedî‘ası
  • 110-Îcâd-ı Kelimât ve Telakkî-i Âmme
  • 115-Edebiyatımızın “Veche-i Azîmet”i

Hiç yorum yok: