Sinan ÇULUK
Bugünün tarihiyle tam 100 yıl evvel 28 Kasım 1912’de Arnavutluk bağımsızlığını ilan etmişti. Karmakarışık ve sıkıntılı yılların ardından malum savaşlar, acılar yaşandı ve PARÇALANAN Devlet-i Aliyye’nin bakiyesi olarak Türkiye Cumhuriyeti kuruldu. Bu gün yüz yıl sonra da birileri bazı belgeleri eline alıp, “100 yıl önce Türkiye’den ayrılan şu devlet bağımsızlığını ilan etmişti” dedirtmemek için tarihten ibret ve ders almalıyız. Arnavutluğun ve Osmanlı’dan ayrılan diğer devletçiklerin ayrılma süreçleri dikkatle incelenmeli, o zamanlar ortalığı karıştıran mihrakların günümüzdeki uzantıları tespit edilip etkisiz hale getirilmelidir.
Aşağıdaki belgede Taşöz Mutasarrıfı Musa Kazım’ın Dâhiliye Nezareti’ne (İçişleri Bakanlığı) gönderdiği yazışmayı görüyoruz. Memleketi Yanya olması hasebiyle o civarı iyi bilen bir gözlemcinin ağzından Arnavutların Arnavutça ile eğitim taleplerinin ardında İtalyan Katolik rahipleri olduğunu görüyoruz. Bu rahipler daha çok Müslüman Arnavutları kandırarak eyleme geçmelerini sağlamışlardır. Okullardaki çocuklara zararlı fikirler aşılayıp sonuçta bağımsızlığa giden yolu açmışlardır. Buna karşı tedbirler alan Sultan İkinci Abdülhamid devlet içinde de Arnavutların bağımsızlığı için çalışan ve Arnavutçayı yaymaya çalışan memurları (Devlet Haini) olarak tanıyacağını açıklamıştı. Bu durumdan çıkarılacak çok ders var elbette.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder